Điểm mới của Thông tư 99 về Chế độ kế toán doanh nghiệp

Bài viết tổng hợp một số điểm mới của Thông tư-99-2025-TT-BTC về Chế độ kế toán doanh nghiệp có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, thay thế Thông tư 200/2014/TT-BTC.
1. Yêu cầu xây dựng quy chế quản trị nội bộ và tổ chức kiểm soát nội bộ
Đây là quy định mới mà Thông tư 200/2014/TT-BTC chưa có. Cụ thể, theo khoản 2 Điều 3 Thông tư-99-2025-TT-BTC:

Doanh nghiệp có trách nhiệm tự xây dựng quy chế quản trị nội bộ (hoặc các tài liệu tương đương) và tổ chức kiểm soát nội bộ nhằm phân định rõ quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của các bộ phận và cá nhân có liên quan đến việc tạo lập, thực hiện, quản lý và kiểm soát các giao dịch kinh tế phát sinh tại doanh nghiệp, đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp Luật Doanh nghiệp và pháp luật có liên quan.

2. Phương pháp chuyển đổi Báo cáo tài chính lập bằng ngoại tệ sang Đồng Việt Nam

Thông tư 99 đã bổ sung quy định mới về phương pháp chuyển đổi Báo cáo tài chính lập bằng ngoại tệ sang Đồng Việt Nam tại khoản 3 Điều 6 Thông tư 99.

Theo đó, khi chuyển đổi Báo cáo tài chính được lập bằng ngoại tệ sang Đồng Việt Nam, doanh nghiệp phải quy đổi các chỉ tiêu của Báo cáo tài chính theo nguyên tắc sau:

– Tài sản và nợ phải trả được quy đổi ra Đồng Việt Nam theo tỷ giá mua bán chuyển khoản trung bình của ngân hàng thương mại nơi doanh nghiệp thường xuyên có giao dịch tại thời điểm kết thúc kỳ kế toán;

– Vốn chủ sở hữu (vốn góp của chủ sở hữu, thặng dư vốn, vốn khác, quyền chọn chuyển đổi trái phiếu) được quy đổi ra Đồng Việt Nam theo tỷ giá giao dịch thực tế tại ngày góp vốn;

– Chênh lệch đánh giá lại tài sản được quy đổi ra Đồng Việt Nam theo tỷ giá giao dịch thực tế tại ngày đánh giá;

– Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, các quỹ trích từ lợi nhuận sau thuế chưa phân phối phát sinh trong từng kỳ được quy đổi ra Đồng Việt Nam bằng cách tính toán theo các khoản mục của Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh. Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối còn lại phải được quy đổi ra Đồng Việt Nam theo tỷ giá ghi sổ của khoản mục lợi nhuận sau thuế chưa phân phối;

– Các khoản mục thuộc Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và Báo cáo lưu chuyển tiền tệ được quy đổi ra Đồng Việt Nam theo tỷ giá giao dịch thực tế tại thời điểm phát sinh giao dịch. Trường hợp tỷ giá bình quân kỳ kế toán xấp xỉ với tỷ giá thực tế tại thời điểm phát sinh giao dịch (chênh lệch không vượt quá biên độ tỷ giá giao ngay theo quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam) thì có thể áp dụng theo tỷ giá bình quân kỳ kế toán (nếu lựa chọn).

3. 4 trường hợp phải ban hành Quy chế hạch toán kế toán

Theo quy định Thông tư 99, doanh nghiệp có trách nhiệm ban hành Quy chế hạch toán kế toán (hoặc các tài liệu tương đương) trong các trường hợp:

– Khi thiết kế thêm hoặc sửa đổi, bổ sung về biểu mẫu chứng từ kế toán theo khoản 2 Điều 9.

– Khi sửa đổi, bổ sung về tên, số hiệu, kết cấu và nội dung phản ánh của các tài khoản kế toán theo khoản 2 Điều 11.

– Khi thiết kế thêm hoặc sửa đổi, bổ sung về biểu mẫu sổ kế toán theo khoản 2 Điều 12.

– Khi bổ sung thêm các chỉ tiêu của Báo cáo tài chính theo khoản 1 Điều 18.

Trước đây, Thông tư 200 không yêu cầu ban hành Quy chế hạch toán kế toán. Nếu muốn sửa đổi, bổ sung các nội dung về biểu mẫu, số hiệu, kết cấu của tài khoản kế toán, chỉ tiêu của Báo cáo tài chính thì doanh nghiệp phải được sự chấp thuận bằng văn bản của Bộ Tài chính trước khi thực hiện.

>>> Xem thêm: Dịch vụ báo cáo tài chính cuối năm

4. Điều chỉnh một số nội dung của hệ thống tài khoản kế toán

Phụ lục II Thông tư 99 có một số điều chỉnh về hệ thống tài khoản kế toán như sau:

4.1. Bổ sung tài khoản 215 – Tài sản sinh học

Chi tiết tài khoản:

  • 2151 Súc vật nuôi cho sản phẩm định kỳ
  • 21511 Súc vật nuôi cho sản phẩm định kỳ chưa đạt đến giai đoạn trưởng thành
  • 21512 Súc vật nuôi cho sản phẩm định kỳ đạt đến giai đoạn trưởng thành
  • 215121 Nguyên giá
  • 215122 Giá trị khẩu hao lũy kế
  • 2152 Súc vật nuôi lấy sản phẩm một lần
  • 2153 Cây trồng theo mùa vụ hoặc lấy sản phẩm một lần

4.2. Thay đổi tên tài khoản

Thông tư 99 quy định tên tài khoản như sau:

  • Tài khoản 112 – Tiền gửi không kỳ hạn
  • Tài khoản 155 – Sản phẩm
  • Tài khoản 158 – Nguyên liệu, vật tư tại kho bảo thuế
  • Tài khoản 242 – Chi phí chờ phân bổ
  • Tài khoản 244 – Ký quỹ, ký cược
  • Tài khoản 419 – Cổ phiếu mua lại của chính mình

Trong khi trước đây Thông tư 200 quy định:

  • Tài khoản 112 – Tiền gửi Ngân hàng
  • Tài khoản 155 – Thành phẩm
  • Tài khoản 158 – Hàng hóa kho bảo thuế
  • Tài khoản 242 – Chi phí trả trước
  • Tài khoản 244 – Cầm cố, thế chấp, ký quỹ, ký cược
  • Tài khoản 419 – Cổ phiếu quỹ

4.3. Bổ sung tài khoản chi tiết 82112

Thông tư 99 quy định: Tài khoản 82112 là chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định về thuế tối thiểu toàn cầu.

5. Thay đổi về Báo cáo tình hình tài chính
So với quy định tại Điều 100 Thông tư 200, hệ thống Báo cáo tài chính của doanh nghiệp tại Điều 17 Thông tư 99 đổi tên Bảng cân đối kế toán thành Báo cáo tình hình tài chính.
Hướng dẫn báo cáo tài chính tại phụ lục 2 Phụ lục IV có một số thay đổi như sau:
5.1. Bổ sung mã số 124, 125, 126
Thông tư 99 quy định:

Mã số 120 = Mã số 121+ Mã số 122 + Mã số 123 + Mã số 124 + Mã số 125 + Mã số 126

– Mã số 124: Dự phòng đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn ngắn hạn

– Mã số 125: Đầu tư ngắn hạn khác

– Mã số 126: Dự phòng tổn thất các khoản đầu tư ngắn hạn khác

Quy định của Thông tư 200:

Đầu tư tài chính ngắn hạn (Mã số 120)

Mã số 120 = Mã số 121+ Mã số 122 + Mã số 123

5.2. Sửa đổi quy định về chỉ tiêu 134 – Tài sản ngắn hạn phát sinh từ hợp đồng

Theo Thông tư 99:

Chỉ tiêu 134 phản ánh toàn bộ giá trị tài sản phát sinh từ hợp đồng có thời hạn không quá 12 tháng hoặc một chu kỳ kinh doanh thông thường kể từ thời điểm kết thúc kỳ kế toán. Số liệu để ghi vào chỉ tiêu này căn cứ vào số dư Nợ TK 137 “Tài sản phát sinh từ hợp đồng”

Còn tại Thông tư 200:

Chỉ tiêu 134 – Phải thu theo tiến độ kế hoạch hợp đồng xây dựng

Chỉ tiêu này phản ánh số chênh lệch giữa tổng số doanh thu đã ghi nhận luỹ kế tương ứng với phần công việc đã hoàn thành lớn hơn tổng số tiền luỹ kế khách hàng phải thanh toán theo tiến độ kế hoạch đến cuối kỳ báo cáo của các hợp đồng xây dựng dở dang. Số liệu để ghi vào chỉ tiêu này căn cứ vào số dư Nợ TK 337 “Thanh toán theo tiến độ kế hoạch hợp đồng xây dựng”.

5.3. Thay đổi mã số chỉ tiêu

Thông tư 99 quy định:

– Các khoản phải thu ngắn hạn (Mã số 130)

  • Chỉ tiêu 136 – > 135
  • Chỉ tiêu 137 -> 136
  • Chỉ tiêu 139 -> 137
  • Bỏ chỉ tiêu 135 – Phải thu về cho vay ngắn hạn

– Các khoản phải thu đài hạn (Mã số 210)

  • Chỉ tiêu 216 -> 215
  • Chỉ tiêu 219 -> 216
  • Bỏ chỉ tiêu 215 – Phải thu về cho vay dài hạn

Còn theo Thông tư 200:

– Các khoản phải thu ngắn hạn (Mã số 130)

  • Chỉ tiêu 136 – Phải thu ngắn hạn khác
  • Chỉ tiêu 137 – Dự phòng phải thu ngắn hạn khó đòi
  • Chỉ tiêu 139 – Tài sản thiếu chờ xử lý

– Các khoản phải thu đài hạn (Mã số 210)

  • Chỉ tiêu 216 – Phải thu dài hạn khác
  • Chỉ tiêu 219 – Dự phòng phải thu dài hạn khó đòi

Share bài viết:

 

Các Dịch vụ chúng tôi cung cấp gồm:

 Dịch vụ thành lập Doanh nghiệp TRỌN GÓI
 Dịch vụ HOÀN THUẾ
 Dịch vụ tư vấn đầu tư Doanh nghiệp FDI
 Dịch vụ tư vấn THUẾ và KẾ TOÁN trọn gói.
 Dịch vụ kế toán FDI
 Dịch vụ kiểm toán
 Cung cấp Hóa đơn điện tử, chữ ký số
 Cung cấp phần mềm kế toán.
 Dịch vụ xin cấp giấy phép con 

⏳THÔNG TIN LIÊN HỆ:
CÔNG TY TNHH DV KẾ TOÁN VÀ TV THUẾ TÙNG LINH QUÂN
 Trụ sở chính: 01 Phùng Hưng, Phường Thanh Khê Tây, Quận Thanh Khê, TP Đà Nẵng.
 Chi nhánh Sài Gòn: 48/42D Hồ Biểu Chánh, Phường 11, Quận Phú Nhuận, TP Hồ Chí Minh.
 Chi nhánh Hà Tĩnh: Số nhà 12, ngõ 14/4, đường Nguyễn Du, tổ dân phố 1, P. Nguyễn Du, TP Hà Tĩnh, Hà Tĩnh
 Điện thoại: 02363.642.044 – 0905.171.555
 Email: tlqdailythue@gmail.com
Xem thêm:

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *